Διάχυτη Αλωπεκία

Η διάχυτη αλωπεκία μπορεί να οφείλεται σε ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων που προκαλούν είτε σωματικό είτε ψυχολογικό στρες στον οργανισμό, σε συστηματικές ασθένειες ή σε εξωγενείς  – φαρμακευτικούς συνήθως –  παράγοντες. Συγκεκριμένα, ως αίτια της διάχυτης αλωπεκίας έχουν αναφερθεί τα εξής:

• Σωματικό stress, όπως μετά από κάποιο μεγάλο χειρουργείο, σοβαρή λοίμωξη, υψηλό πυρετό, οξεία αιμορραγία. Επίσης πολλές γυναίκες βιώνουν διάχυτη αλωπεκία μετά τον τοκετό αλλά και ένα τρίμηνο αργότερα εξαιτίας των μεγάλων και απότομων μεταβολών στα επίπεδα των ορμονών.
• Έντονο συναισθηματικό στρες που προκαλεί κυρίως οξεία διάχυτη αλωπεκία.
• Χρόνιες ασθένειες όπως αναιμία, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, αμυλοείδωση, ηπατική ανεπάρκεια, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, λεμφοϋπερπλαστικά σύνδρομα, δερματομυοσίτιδα, αλλά και χρόνιες λοιμώξεις όπως λοίμωξη από τον HIV και δευτερογόνος σύφιλη. Επίσης δερματολογικά νοσήματα όπως η ψωρίαση, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και η αλλεργική δερματίτιδα εξ’ επαφής έχουν αναφερθεί ότι μπορούν να προκαλέσουν διάχυτη τελογενή αλωπεκία.
• Ενδοκρινολογικές διαταραχές. Τόσο ο υπερθυρεοειδισμός όσο και ο υποθυρεοειδισμός μπορούν να προκαλέσουν τελογενή διάχυτη αλωπεκία που όμως υποστρέφει όταν το άτομο επιστρέψει σε ευθυρεοειδική κατάσταση, αλλά και ο σακχαρώδης διαβήτης. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί απώλεια τριχών κατά την εμμηνόπαυση λόγω μεταβολών των ορμονών.
• Διατροφικές συνήθειες. Η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών, σιδήρου, ψευδαργύρου, ουσιωδών λιπαρών οξέων και άλλων θρεπτικών συστατικών κυρίως λόγω εφαρμογής εξαντλητικών διαιτολογίων ή διατροφικών διαταραχών (π.χ. νευρική ανορεξία) είναι από τις συνηθέστερες αιτίες, κυρίως στις γυναίκες. Σύνδρομα δυσαπορρόφησης και παγκρεατικές νόσοι μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε διάχυτη αλωπεκία. Εξίσου επικίνδυνη είναι και η ανεπάρκεια βιταμίνης D και βιοτίνης.
• Λήψη φαρμάκων όπως αντισυλληπτικά χάπια, ανδρογόνα, ρετινοειδή για τη θεραπεία της ακμής, αντιθυρεοειδικά φάρμακα, ορισμένα αντικαταθλιπτικά, αντιπηκτικά, βιταμίνη A, κάποιες κατηγορίες καρδιολογικών φαρμάκων αλλά και κάποια μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Επίσης φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη χημειοθεραπεία διάφορων μορφών καρκίνου, που είναι κυτταροτοξικά, επιδρούν σε τρίχες που βρίσκονται στην αναγενή φάση προκαλώντας αναγενή διάχυτη αλωπεκία.
• Ακτινοβολία, που προκαλεί τριχόπτωση στα σημεία κυρίως που επιδρά. Η ακτινοθεραπεία, όταν γίνεται σε χαμηλές συχνότητες, έχει αναστρέψιμα αποτελέσματα στην απώλεια τριχών με μικρή αλλαγή στην ποιότητα της τρίχας.

Η κατάσταση είναι συνήθως αναστρέψιμη και με τη θεραπεία, μέσα σε λίγους μήνες αποκαθίσταται η αραίωση του τριχωτού και τα τριχοθυλάκια παραμένουν υγιή. Ένας σημαντικός παράγοντας τη αποτελεσματικής θεραπείας είναι ο προσδιορισμός του παράγοντα που οδήγησε στην απώλεια τριχών, καθώς υπάρχει περίπτωση η διάχυτη αλωπεκία να επιμένει και να εξελιχθεί σε χρόνια ή να αποτελέσει πρόδρομο ανδρογενετικής αλωπεκίας. Στην τελευταία περίπτωση, τα μαλλιά ξαναφυτρώνουν πιο αδύναμα και λεπτά σε σχέση με την ποιότητα που είχαν πριν την αλωπεκία.

Στην περίπτωση της οξείας διάχυτης τελογενούς αλωπεκίας, πρέπει να εντοπιστεί το αίτιο. Εάν το άτομο απέχει από αυτό, η απώλεια σταματάει άμεσα και το τριχωτό επανέρχεται τους επόμενους μήνες σταδιακά. Στην περίπτωση της χρόνιας διάχυτης τελογενούς αλωπεκίας, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα καθώς στην εμφάνισή της μπορεί να συμβάλλουν περισσότεροι από ένας παράγοντες. Και στις δύο περιπτώσεις απαιτείται  ισορροπημένη διατροφή, με διαιτολόγιο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και πρωτεΐνες.

Η χορήγηση συμπληρωμάτων, όπως βιταμίνης C που βοηθάει στην απορρόφηση του σιδήρου, βιταμίνες του συμπλέγματος B που συμβάλλουν στον έλεγχο του άγχους, βιοτίνης και ψευδαργύρου, μπορεί να ενισχύσει την επανέκφυση των τριχών. Αν υπάρχει η υποψία ότι το αίτιο είναι η λήψη κάποιου φαρμάκου, συνιστάται αλλαγή ή διακοπή του για τουλάχιστον 3 μήνες προκειμένου να επιβεβαιωθεί αν αυτό αποτελεί εκλυτικό παράγοντα – πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού. Παράλληλα ελέγχεται αν υπάρχει κάποια υποκείμενη νόσος και αν αυτή είναι υπό έλεγχο με την κατάλληλη αγωγή. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή για τη διάχυτη αλωπεκία.

Η αναγενής ή δυστροφική διάχυτη αλωπεκία αντιμετωπίζεται με παρακολούθηση και υποστηρικτική κυρίως αγωγή σε περίπτωση που το αίτιο είναι γνωστό από το ιστορικό και δεν μπορεί να αποφευχθεί για κάποιο χρονικό διάστημα. Ειδικά σε περιπτώσεις διάχυτης αλωπεκίας λόγω προηγηθείσας χημειοθεραπείας σε νεαρούς άνδρες με κληρονομικό ιστορικό ανδρογενετικής αλωπεκίας, μπορεί να παρατηρηθεί το φαινόμενο της μερικής επαναφύτρωσης των τριχών μετά το τέλος της χημειοθεραπείας, μόνο στις περιοχές που δεν επηρεάζονται από την ανδρογενετική αλωπεκία.

Αντίθετα, στις περιοχές που υπάρχει κληρονομική προδιάθεση ανδρογενετικής αλωπεκίας, η επαναφύτρωση δεν προχωρεί ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται η κλινική εικόνα προχωρημένης ανδρογενετικής αλωπεκίας, βαθμίδος V-VII της κλίμακας Hamilton-Norwood, που υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα εμφανιζόταν αρκετά χρόνια αργότερα στη ζωή του συγκεκριμένου ατόμου. Η προχωρημένη αυτή αλωπεκία μετά από χημειοθεραπεία επιβαρύνει σημαντικά την ψυχολογία των ασθενών αυτών και αποτελεί τη μόνη ίσως πραγματική ένδειξη για μεταμόσχευση μαλλιών σε καταστάσεις διάχυτης αλωπεκίας. Κατά κανόνα, η μεταμόσχευση μαλλιών δε θεωρείται θεραπεία εκλογής σε περιπτώσεις διάχυτης αλωπεκίας σε υποτροπή. Σε κάθε περίπτωση όμως, απαιτείται εξέταση από ειδικό δερματολόγο ή πλαστικό χειρουργό που θα κρίνει εξατομικευμένα το εκάστοτε περιστατικό.