Τριχοτιλλομανία: Τι είναι, Αίτια, Θεραπεία και Συμβουλές

Η τριχοτιλλομανία είναι μια ψυχαναγκαστική διαταραχή όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν εύκολα να σταματήσουν τη συνήθεια να τραβούν τα μαλλιά τους. Συνήθως προκαλείται από άγχος ή κατάθλιψη και συμβαίνει πιο συχνά σε παιδιά και εφήβους. Η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι περίπου 1 ή 2 στους 50 ανθρώπους εμφανίζουν τη νόσο στη διάρκεια της ζωής τους.

Η τριχοτιλλομανία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στις παρακάτω περιοχές του σώματος:

• τριχωτό της κεφαλής
• φρύδια
• βλεφαρίδες
• γένια
• τρίχες της μύτης
• ηβική περιοχή
• άλλα σημεία του σώματος, όπως χέρια, πόδια

Η τριχοτιλλομανία απαιτεί χρόνο και προσπάθεια για να σταματήσει. Η νόσος μπορεί όχι μόνο να επηρεάσει τα μαλλιά, αλλά μπορεί επίσης να προκαλέσει στον ασθενή αρνητικά συναισθήματα, όπως η έλλειψη αυτοπεποίθησης. Συχνά συνδέεται με στρες και αρκετοί ασθενείς σταματούν να τραβούν τα μαλλιά τους όταν απομακρύνονται από ένα αγχωτικό περιβάλλον.

Εάν η τριχοτιλλομανία παραμείνει χωρίς θεραπεία για μεγάλο διάστημα, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στα τριχοθυλάκια. Η βλάβη μπορεί να είναι τόσο σοβαρή που η μελλοντική ανάπτυξη των τριχών από ένα τραυματισμένο τριχοθυλάκιο μπορεί να είναι δύσκολη ή ακόμα και αδύνατη.

Εάν πάσχετε από τριχοτιλλομανία, πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό για να σας βοηθήσει να σταματήσετε το τράβηγμα των τριχών. Εάν καταφέρετε να το σταματήσετε νωρίς, τα μαλλιά σας θα ξαναφυτρώσουν κανονικά. Ωστόσο, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ή εάν διατηρείτε αυτή τη συνήθεια για μεγάλο διάστημα μπορεί να μείνουν μπαλώματα στο τριχωτό της κεφαλής και θα χρειαστείτε ιατρική βοήθεια για να ξαναφυτρώσουν τα μαλλιά σας.

Η τριχοτιλλομανία μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες συμπεριλαμβανομένων των βρεφών. Η παρουσία της νόσου στα παιδιά, μεγεθύνεται ιδιαίτερα όταν αυτά εισέρχονται στην εφηβεία. Όταν τα παιδιά τραβούν και χάνουν τα μαλλιά τους, ο αρνητικός συναισθηματικός αντίκτυπος θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω εξαιτίας και άλλων παραγόντων που συμβαίνουν ταυτόχρονα, όπως ορμονικές αλλαγές, αναπτυσσόμενη αίσθηση ανεξαρτησίας και τάση εκδήλωσης έντονων αρνητικών συναισθημάτων.

Η κορύφωση εμφάνισης της τριχοτιλλομανίας συμβαίνει μεταξύ 9 και 13 ετών και μέχρι την ενηλικίωση το ποσοστό των γυναικών ανέρχεται στο 75 – 80%. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς, δεδομένου ότι τα παιδιά με τριχοτιλλομανία σε αυτή την ηλικία μπορεί να αισθάνονται ότι μόνο αυτά περνούν συναισθηματικές δυσκολίες και οι γονείς πρέπει να τα βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουν ότι οι περισσότεροι συνομήλικοι τους βιώνουν αντίστοιχες καταστάσεις.

Ενώ η διαταραχή στους ενήλικες επηρεάζει περισσότερες γυναίκες από άνδρες, οι ιατρικές έρευνες δείχνουν ότι το ποσοστό τριχοτιλλομανίας στα παιδιά είναι ίσο μεταξύ αγοριών και κοριτσιών μέχρι την ενηλικίωση.

Σε ένα παιδί, η τριχοτιλλομανία είναι σημάδι ψυχολογικής δυσφορίας, αλλά σε έναν ενήλικα μπορεί να αποτελεί ένδειξη ψυχιατρικής νόσου.

Η τριχοτιλλομανία μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες συμπεριλαμβανομένων των βρεφών. Η παρουσία της νόσου στα παιδιά, μεγεθύνεται ιδιαίτερα όταν αυτά εισέρχονται στην εφηβεία. Όταν τα παιδιά τραβούν και χάνουν τα μαλλιά τους, ο αρνητικός συναισθηματικός αντίκτυπος θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω εξαιτίας και άλλων παραγόντων που συμβαίνουν ταυτόχρονα, όπως ορμονικές αλλαγές, αναπτυσσόμενη αίσθηση ανεξαρτησίας και τάση εκδήλωσης έντονων αρνητικών συναισθημάτων.

Η κορύφωση εμφάνισης της τριχοτιλλομανίας συμβαίνει μεταξύ 9 και 13 ετών και μέχρι την ενηλικίωση το ποσοστό των γυναικών ανέρχεται στο 75 – 80%. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς, δεδομένου ότι τα παιδιά με τριχοτιλλομανία σε αυτή την ηλικία μπορεί να αισθάνονται ότι μόνο αυτά περνούν συναισθηματικές δυσκολίες και οι γονείς πρέπει να τα βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουν ότι οι περισσότεροι συνομήλικοι τους βιώνουν αντίστοιχες καταστάσεις.

Ενώ η διαταραχή στους ενήλικες επηρεάζει περισσότερες γυναίκες από άνδρες, οι ιατρικές έρευνες δείχνουν ότι το ποσοστό τριχοτιλλομανίας στα παιδιά είναι ίσο μεταξύ αγοριών και κοριτσιών μέχρι την ενηλικίωση.

Σε ένα παιδί, η τριχοτιλλομανία είναι σημάδι ψυχολογικής δυσφορίας, αλλά σε έναν ενήλικα μπορεί να αποτελεί ένδειξη ψυχιατρικής νόσου.

Τα αίτια πρόκλησης της τριχοτιλλομανίας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία . Κάποια παιδιά μπορεί να το κάνουν από ευχαρίστηση να ασχολούνται με κάτι και αυτό τους δίνει μια αίσθηση ανακούφισης. Ωστόσο, συχνά σε παιδιά και εφήβους η τριχοτιλλομανία μπορεί να είναι αποτέλεσμα μια τραυματικής εμπειρίας. Στους ενήλικες μπορεί να υποκρύπτει κάποια βαθύτερη ψυχιατρική διαταραχή.

Τα συναισθηματικά συμπτώματα της τριχοτιλλομανίας μπορούν να είναι ακόμη πιο πιεστικά από τις σωματικές επιπτώσεις. Ένα παιδί μπορεί να βιώσει αισθήματα ενοχής, ντροπής, αμηχανίας ή κατάθλιψης ως αποτέλεσμα του τραβήγματος των μαλλιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα συναισθήματα αυξάνουν την επιθυμία για ενασχόληση με το τράβηγμα των μαλλιών.

Τα συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους, αλλά και οι σωματικές βλάβες που αναπτύσσονται από τις επιπτώσεις της τριχοτιλλομανίας μπορούν επίσης να επηρεάσουν άλλες πτυχές της ζωής τους. Όταν συμβεί αυτό, το παιδί μπορεί να αισθανθεί μια σημαντική έλλειψη αυτοεκτίμησης, η οποία θα μπορούσε με τη σειρά της να μεταφραστεί σε έκφραση θυμού ή σε επιθυμία απομόνωσης και απόσυρσης από όσο το δυνατόν περισσότερες κοινωνικές συναναστροφές.

Αυτά τα συναισθήματα μπορεί επίσης να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στους γονείς του παιδιού, καθώς μπορεί να μην είναι σε θέση να κατανοήσουν γιατί το παιδί τους δεν μπορεί να σταματήσει να τραβάει τα μαλλιά του. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε συναισθήματα απογοήτευσης και θυμού από την πλευρά του γονέα, τα οποία θα μπορούσαν με τη σειρά τους να κάνουν το παιδί να αισθάνεται ακόμη μεγαλύτερη κατάθλιψη και τάση απομόνωσης.

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι θεραπείας, όπως ψυχολογική υποστήριξη ή φάρμακα, για την αντιμετώπιση της τριχοτιλλομανίας σε παιδιά και ενήλικες.

Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία

Μια διαδομένη θεραπεία είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (Cognitive Behavioral Therapy – CBT), που περιλαμβάνει διαφορετικές τεχνικές που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν ένα παιδί να αναγνωρίσει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά που συνδέονται με το τράβηγμα των μαλλιών.

Στόχος της θεραπείας είναι να βοηθήσει το παιδί να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τα τυπικά ερεθίσματα τριχοτιλλομανίας, παρέχοντας επίσης ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που επιτρέπει στα παιδιά να συζητούν ελεύθερα το θέμα χωρίς να φοβούνται την απόρριψη.

Συμπεριφορικές θεραπείες ACT & DBT

Άλλες τεχνικές συμπεριφορικής θεραπείας, όπως η θεραπεία αποδοχής και δέσμευσης (Acceptance and Commitment Therapy – ACT) και η διαλεκτική θεραπεία συμπεριφοράς (Dialectical Behavior Therapy – DBT), πιθανώς ενισχύουν τα αποτελέσματα της θεραπείας διευκολύνοντας την αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων που προκαλούν την έλξη και τη βελτίωση της ρύθμισης των συναισθημάτων.

Τεχνική απόσπασης προσοχής

Μια από τις τεχνικές είναι να προσπαθήσετε να ανακατευθύνετε την προσοχή τους με λαστιχένια μπάλα ή άλλη αντίστοιχη ενασχόληση. Αρκετοί ιατροί και ψυχολόγοι συστήνουν τη χρήση ελαστικών προστατευτικών δακτύλων ή ζητούν από τους ασθενείς να σφίξουν τα χέρια τους σφιχτά για να αποτρέψουν τη διαδικασία έλξης των τριχών. Δυστυχώς τέτοιες τεχνικές έχουν μικρό ποσοστό επιτυχίας, επειδή δεν λαμβάνουν υπόψη τους στρεσογόνους παράγοντες που προκάλεσαν τον πάσχοντα να υιοθετήσει αυτή την καταπραϋντική συνήθεια.

Εάν το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να καταλάβει, μπορείτε να του ζητήσετε με πολύ ήρεμο τρόπο να σταματήσει. Αποφύγετε να επιβάλλετε τιμωρία ή να επιμείνετε σε αυτό, καθώς αυτό πιθανότατα θα προκαλέσει ανώφελο επιπρόσθετο άγχος και στους δύο σας.

Ορισμένα φάρμακα έχουν αποδειχθεί ότι είναι χρήσιμα στη θεραπεία της τριχοτιλλομανίας, αν και η έρευνα είναι περιορισμένη. Η Ν-ακετυλοκυστεΐνη (NAC) είναι φαρμακευτική ουσία  που μπορεί να αγοραστεί χωρίς συνταγή, χρησιμοποιείται και ως συμπλήρωμα διατροφής, έχει ελάχιστες παρενέργειες και έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της βλαβερής συνήθειας εκρίζωσης των τριχών.

Επίσης, κάποια αντιψυχωσικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα, όπως η κλομιπραμίνη, η πιμοζίδη, η φλουοξετίνη και άλλα σκευάσματα έχουν επίσης αποδειχθεί αποτελεσματικά σε ορισμένες μελέτες. Ωστόσο, δεδομένου του γεγονότος ότι αυτά τα φάρμακα έχουν συχνά σημαντικές παρενέργειες, θα πρέπει συνήθως να χρησιμοποιούνται μόνο σε περιπτώσεις όπου άλλες θεραπείες δεν ήταν χρήσιμες.

Εάν έχετε καταφέρει να σταματήσετε να τραβάτε τα μαλλιά σας, αλλά η αναγέννηση των μαλλιών σας δεν ξεκινά, μπορείτε να κλείσετε ένα ραντεβού στην Advanced Hair Clinics για να σας προτείνουμε ένα σχέδιο ιατρικής θεραπείας. Ανάλογα με την σοβαρότητα του προβλήματος, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει από φαρμακευτική αγωγή για την τριχόπτωση μέχρι εξέταση επιλογών αποκατάστασης, όπως μεταμόσχευση μαλλιών ή εμφύτευση φρυδιών ή γενιών.